Nieuwlandsreid

Nieuwlandsreid – Kwelders tussen duin en zee

Tussen de Kooiduinen en ’t Oerd ligt het Nieuwlandsreid: een uitgestrekt kweldergebied van zo’n 400 hectare met een open, weids karakter. Het landschap wordt gevormd door getijden, begrazing en historie – en heeft door de jaren heen een unieke waarde gekregen.

Zoute Weide

Het noordelijk deel van het gebied heet de Zoute Weide. Ooit was dit een dynamisch stuk zandvlakte waar jonge duinen ontstonden. In de negentiende eeuw kon het gebied nog volledig overstroomd raken bij hoogwater vanuit de Noordzee. Dat veranderde in 1893, toen de Kooiduinen en ’t Oerd met elkaar werden verbonden door de aanleg van de Kooioerdstuifdijk. Sindsdien staat het Nieuwlandsreid alleen nog onder invloed van de Waddenzee.

De Vennoot: koeien in het slik

Een bijzonder gezicht: koeien, schapen en paarden die grazen tussen slenken en pootjebaden in het slik van de Waddenzee. Een groot deel van het Nieuwlandsreid is in handen van een vennootschap waarvan Amelander boeren de aandeelhouders zijn – in de volksmond ‘De Vennoot’. Het gaat om 560 aandelen, die al sinds 1920 het gezamenlijke eigendom van het ruige buitendijkse gebied regelen. Eén aandeel geeft recht op beweiding door twee schapen, één pink, een halve koe of een half paard, van 1 mei tot 1 december.

Vaste hoeder

Vroeger hoedden de boeren om beurten het vee; tegenwoordig maakt een vaste hoeder twee keer per dag een ronde van drieënhalf uur door het terrein. De Vennoot is een levend voorbeeld van het agrarische verleden van Ameland, waar mensen en natuur al eeuwenlang op elkaar zijn ingespeeld.

Een landschap van stilte en historie

De Vennoot ligt in een buitendijks gebied zonder sloten, maar met natuurlijke slenken. Wat ooit een kale zandvlakte was na een stormvloed in de achttiende eeuw, veranderde na de aanleg van de stuifdijk in een duinlandschap aan de noordzijde en een grazige kwelder aan de zuidkant. Het skó'stienrecht – het recht voor boeren met een rokende schoorsteen om vee te weiden – is inmiddels verleden tijd, maar de cultuurhistorie leeft voort in het landschap.

Vele vogels

Tegenwoordig is het gebied van groot belang voor vogels. In het broedseizoen leven hier onder andere kluten, wulpen en veldleeuweriken.

In het najaar en de winter vinden veel trekvogels en wintergasten hier rust en voedsel. Dankzij het extensieve beheer met begrazing blijft het landschap open, levend en rijk aan natuurwaarden.

Wandelen door de kwelder

Te voet is het Nieuwlandsreid goed te verkennen. Er lopen meerdere wandelpaden door het gebied, waarbij je het landschap van dichtbij beleeft: slenken, zoute weiden en weidse vergezichten zover je kunt kijken.

Let op: honden zijn welkom, maar moeten altijd aangelijnd zijn om rust voor het vee en de vogels te bewaren.

Zin in meer wandelinspiratie? Bekijk dan onze tips voor mooie routes op de pagina Wandelen op Ameland.

Wetenswaardigheden

Het gebied is buitendijks en heeft geen dijk.
Er is een open verbinding met de Waddenzee
Ziltminnend kweldergebied van 400 hectare.
Zoute weiden met ziltminnende planten.
Aangewezen als beschermd natuurgebied vanwege zijn belangrijke natuurwaarden.
Onderdeel van het Natura2000-netwerk.

Locatie Nieuwlandsreid

Het Nieuwlandsreid ligt in het oostelijke deel Ameland.

Je ziet het Nieuwlandsreid vanaf het fietspad bij de Kooioerdstuifdijk dat er bijna helemaal langs loopt.

Verder richting ’t Oerd en De Hôn

Fiets je langs het Nieuwlandsreid over de Kooioerdstuifdijk, dan ontvouwt zich een landschap vol stilte, vogels en vergezichten. Kieviten duiken op uit het gras, grutto’s roepen boven de velden en scholeksters laten hun scherpe roep horen. Wie verder trapt, komt bij de Oerdhut en kan daar de Oerdblinkert beklimmen – het hoogste punt van Ameland.

Hier begint een van de meest ongerepte natuurgebieden van het eiland: ’t Oerd en De Hôn. Duin en kwelder lopen er naadloos in elkaar over, met ruige begroeiing en een weids uitzicht over de Waddenzee.

Op naar het Oerd en De Hôn

Vogels spotten

Het Nieuwlandsreid is een paradijs voor vogelspotters. Hier hoor je de wulp roepen, zie je kluten foerageren in het slik en hoor je de veldleeuwerik zingen boven het veld.

In het broedseizoen is het gebied een belangrijk toevluchtsoord voor veel soorten, en in het najaar en de winter strijken hier talloze trekvogels en wintergasten neer.

Vogels spotten op Ameland